Om het roestig wordende agrarisch erfgoed van onze regio virtueel 'op te blinken', lanceert Erfgoed Noorderkempen het gloednieuw project Goei Gerief.

'Met financiële steun van LEADER MAK+ en samen met een ploeg enthousiaste vrijwilligers willen wij landbouwalaam, -technieken en -ambachten, maar ook hoeves, gebouwen en landschapselementen beter leren kennen, in kaart brengen en sommige uiteindelijk inventariseren en digitaliseren, om het zo beter te bewaren', klinkt het.

'Goei Gerief loopt tot eind juni 2022, in de gemeenten Merksplas, Rijkevorsel, Baarle-Hertog, Hoogstraten en Beerse.

Eén van de belangrijke doelen van dit project is het bredere publiek kennis laten maken met dit boeiende erfgoed.

Het hoogtepunt wordt Erfgoeddag 2022, waarop we een groot evenement zullen
organiseren met mini-expo's, workshops, rondleiding en heel wat randanimatie.
Hoewel onze regio al sinds mensenheugenis bekend staat als een landbouwregio, zijn we meer en meer vervreemd geraakt van het landbouwalaam (materialen en machines) en technieken die mensen door de tijd hebben ontwikkeld.

De grote toename van mechanisatie, industrialisatie en intensivering van de landbouw zorgde ervoor dat velen van ons geen of weinig idee meer hebben
van het gebruik en doel van de talloze kleine en grote gereedschappen, werktuigen en machines.

Hetzelfde geldt voor de technieken en creatieve ideeën, oplossingen, ambachten die ervoor zorgden dat er geen bijproducten verloren gingen, maar werden hergebruikt als kledij, decoratie, speelgoed,...

De landschappen die ons vandaag omringen, werden ook sterk beïnvloed door deze landbouwactiviteiten. Landbouwalaam, -technieken en -ambachten vormen samen een groot en belangrijk onderdeel van ons verleden en van onze cultuur, en het verdient ongetwijfeld beter bewaard en vermaard te zijn.

Zeker in deze tijd van klimaatverandering en milieubewustzijn mag er
naar de technieken en het alaam van onze voorgangers gekeken worden als inspiratie voor duurzamere landbouw- en tuiniertechnieken en het onderhouden van historische landschapselementen.

"LEADER is een subsidieprogramma dat specifiek bedoeld is voor projecten op het platteland," vertelt Kathleen Helsen, die als gedeputeerde bevoegd is voor het plattelandsbeleid in de provincie Antwerpen.

"Een goed LEADER-project slaat de brug tussen verschillende beleidsdomeinen. In dit geval reiken landbouw en erfgoed elkaar de hand.

Door onderzoek te koppelen aan workshops, tentoonstellingen en
een documentaire kan het grote publiek opnieuw kennismaken met het rijke landbouwverleden van de Noorderkempen.

Daarmee verhoogt ook het draagvlak voor de hedendaagse landbouw."

Wat exact gaan we ondernemen?

Concreet gaat het project in 2 fases verlopen.

Fase 1 Inventarisatie:

Een noodzakelijke stap is het in kaart brengen van wat er in de regio aanwezig is
aan landbouwalaam (kleine en grote gereedschappen die gebruikt worden voor landbouwactiviteiten).

Bovendien gaan we in elk van de deelnemende gemeenten minstens één erfgoedcollectie inventariseren, fotograferen en digitaliseren.

Fase 2 Publieksbereik:

Op Erfgoeddag 2022 organiseren we een (fiets/wandel/auto-)toer langs
verschillende collecties. Bezoekers van alle leeftijden kunnen tijdens workshops en mini-expo's het gebruik van de voorwerpen leren en zelf verschillende technieken proberen.

Rondleidingen laten hen kennismaken met de geschiedenis van onze landschappen en de invloed erop van agrarisch alaam en ambachten. We tonen dan ook een documentaire die we ontwikkelen over een aantal vergeten
landbouwtechnieken én een artistiek project over de bewoners van historische hoeves.

Historische hoeves in Baarle-Hertog, Beerse en Rijkevorsel.

Voor de gemeenten Baarle-Hertog, Beerse en Rijkevorsel werkt Erfgoed Noorderkempen bovendien aan een overzicht van de historische gehuchten, hoevesites, hoeves en landschapselementen.

Een digitale kaart met foto en uitleg per item zal in één oogopslag dit historisch waardevolle erfgoed tonen. Een selectie hiervan, verspreid over de 3 gemeenten wordt diepgaander onderzocht en gedocumenteerd.

De architectuur van de hoeve staat centraal. We zoeken niet alleen de alom gekende langgevelhoeves. We speuren ook naar hoeves die een frisse invalshoek bieden op de boerderijgeschiedenis.

Niet alleen het erf, maar ook de connectie van de hoeve met de omgeving en met de dorpsgeschiedenis, krijgen daarbij extra aandacht. Omdat de hoeve vaak centraal staat in de familie en meestal van generatie op generatie
doorgegeven wordt, zal een selectie een korte geschiedenis schetsen van haar eigenaars.

Hoe kan jij ons helpen?

Ben je eigenaar of beheerder van een collectie landbouwalaam, wees niet verlegen: bezoek onze homepage, bekijk de oproep naar nieuwe collecties en vul het formulier aan. Vervolgens nemen we contact met je op. Samen bekijken we wat de beste aanpak voor je collectie is.

Heb je informatie over een historische hoeve, neem gerust contact op.
We zijn ook op zoek naar helpende handen die onze vrijwilligersploeg kunnen versterken.

Langs de ene kant zoeken we mensen die de handen uit de mouwen willen steken en niet bang zijn om zich vuil te maken: verplaatsen van objecten, oppoetsen, herschikken, ....

Langs de andere kant zoeken we mensen voor de inventariseringstaken (objecten fotograferen, beschrijven, invoeren in een databank, ...).

De ideale kandidaat kan zich vinden in beide beschrijvingen, maar iedereen is welkom om de vacatures op onze website te bekijken en zijn motivatiebrief en CV naar cultureelerfgoed@erfgoednoorderkempen.be te sturen.

Ook (amateur) fotografen zijn welkom om aan het project mee te werken.

We organiseren de werkzaamheden in overeenstemming met de actueel geldende COVID-19 maatregelen.

In elk geval zullen we vaak overdekt maar in de buitenlucht werken.
Hou dus zeker onze website in het oog om het verloop van Goei Gerief te volgen.'
https://www.erfgoednoorderkempen.be/project/goeigerief/  Beelden Erfgoed Noorderkempen